مواجهه تاریخی ایرانیان با غرب/حجت الاسلام دکتر احمد رهدار

در این درسگفتار به نحوه و سطوح آشنایی ایرانیان با غرب پرداخته شده است. در دو جلسه اول به نوع مواجهه ای که از معبر جریان غیر دینی با دنیای غرب صورت گرفته پرداخته شده و دو جلسه پایانی مشخصا مواجهه جریان اجتهادی شیعه با دنیای غرب مورد بحث و کنکاش قرار گرفته است.

آشنایی ایرانیان با غرب در تاریخ معاصر از چند بستر صورت گرفته است.

یک بستر، کانال دستگاه دیپلماسی رسمی است؛ یعنی وزارت امور خارجه و سفرا. قدیمی ترین و بالاترین شکل ارتباط ما با دنیای غرب توسط دستگاه دیپلماسی و رسمی اتفاق افتاده است.

بستر دوم کانال جریان روشنفکران ایرانی است که بخش قابل توجهی از این جریان وابسته به دستگاه دیپلماسی رسمی بوده است اما در عین حال مجموعه آشنایی هایی که روشنفکران در ایران رقم زدند بیش از آن تعهدات رسمی شان به دستگاه سیاسی است، ضمن اینکه همه روشنفکران، روشنفکران دیوانسالار نبودند.

بستر سوم آشنایی با دنیای غرب از طریق سفرنامه هاست. اعم از سفرنامه هایی که ایرانیان درباره غرب نوشتند و یا سفرنامه هایی که غربی ها درباره ایران نوشتند که هم وضعیت ایرانیان را توصیف می کردند و هم آن را با وضعیت خودشون در اروپا تطبیق می دادند.

در کنار همه اینها و البته مهم تر و عمیق تر از همه این زمینه ها، مواجهه جریان اجتهادی شیعه با دنیای غرب است که در لایه های مختلفی اتفاق افتاده است.