آیت الله محسن اراکی

استاد، محسن محمّدی عراقی (اراکی) در سال ۱۳۳۴ش در خانوادهٔ علم و فضیلت در نجف اشرف چشم به جهان گشود.والد گرامیش، مرحوم حضرت آیت اللّه العظمی حاج شیخ حبیب اللّه اراکی (رضوان‏ الله‏ تعالی‏ علیه) از فقهای وارسته و اساتید بنام حوزهٔ علمیّهٔ نجف بود و افزون بر مقام شامخ علمی ‏ای که ایشان را در صف علمای طراز اوّل حوزهٔ علمیّه نجف قرار می ‏داد، در میدان عمل نیز از پیشتازان بود. ورع، تقوا، عبادت، زهد و سایر ملکات و سجایای اخلاقی ایشان کم نظیر بود. او در عالم سیر و سلوک و معنی، مقامی عالی داشت و علاوه بر دارا بودن صفا، طهارت و کمالات اخلاقی، از حالات بسیار خوب معنوی نیز برخوردار بود و مکاشفات و مشاهدات ربّانی نصیبش می‏ شد.
والدهٔ مرحومهٔ استاد، فرزند عالم پرهیزکار مرحوم آیت اللّه العظمی شیخ صفرعلی اراکی (رضوان‏ الله‏ تعالی‏ علیه) است.
مرحوم آیت اللّه العظمی شیخ صفرعلی اراکی (رضوان‏ الله‏ تعالی‏ علیه)، از اعاظم فقها و زهّاد حوزهٔ علمیهٔ نجف اشرف بود. او تألیفات فراوانی در زمینهٔ مسائل فقهی و اصولی دارد و قریب یک دورهٔ فقه استدلالی و نیز یک دورهٔ کامل اصول فقه از جمله آثار علمی باقی مانده از ایشان است.
استاد معظم، قرآن کریم را نزد مرحوم والد و والده فرا گرفت و نیز همشیرهٔ ارشدش علاوه بر قرآن، گلستان سعدی و کتاب های درسی سال های اوّل، دوّم و سوّم ابتدایی را به معظّم ‏له آموخت.
استاد معظم، در سال ۱۳۵۴ش از عراق رخت بسته و به قم مهاجرت کرد و از همان آغاز به سازمان امنیت احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت. این مسئله چندین بار تکرار شد که به لطف خدای متعال توانست رهایی یابد.با توجّه به وضعیّت نامناسب مدارس آن روز و نیز به منظور فراگرفتن کامل زبان عربی،والد استاد وی را برای تحصیلات ابتدایی به مدرسهٔ “منتدی النّشر” که زیر نظر مرحوم آیت اللّه محمّد رضا مظفّر رضوان‏ الله ‏تعالی ‏علیه اداره می ‏شد، فرستاد. از ابتدا به کلاس سوّم رفت و تا کلاس اوّل متوسّطه را در همان مدرسه به تحصیل ادامه داد.
پس از آن، با راهنمایی مرحوم پدرش به تحصیلات حوزوی روی آورد. از این رو، از سال ۱۳۴۷ش تحصیلات حوزوی را شروع کرد.
دروس مقدّمات و سطوح را و برخی از دروس (نظیر شرح صمدیه، حاشیهٔ ملاعبدالله، مقداری از معالم و مقداری از شرح لمعه، کفایه و رسائل) را نزد مرحوم پدرش خواند و بقیّه را نزد اساتید و علمای بارز حوزهٔ علمیّه نجف از جمله: مرحوم آیت‏ الله سید عزالدّین بحرالعلوم رحمة الله علیه (مقداری از لمعه)، آیت اللّه العظمی سیّد کاظم حائری رحمة الله علیه (اصول فقه و بخش اعظم رسائل)، شهید آیت‏ الله شیخ محمّدتقی جواهری رحمة الله علیه (بخشی از مکاسب)، مرحوم آیت اللّه شیخ عبدالمجید روشنی رحمة الله علیه (مقداری از مکاسب)، آیت اللّه سیّد محمود هاشمی شاهرودی حفظه الله (بخشی از مکاسب)، مرحوم آیت ‏الله حاج سیّد عبّاس خاتم‏ یزدی رحمة الله علیه (مقداری از کفایه)، مرحوم آیت ‏الله سیّد حسن مرتضوی رحمة الله علیه (بخشی از کفایه)، مرحوم آیت اللّه حاج آقا مصطفی خمینی رحمة الله علیه (تفسیر و علوم قرآن)، مرحوم آیت اللّه معرفت رحمة الله علیه (تفسیر و علوم قرآن)، مرحوم آیت اللّه شهید سیّد محمّدباقر حکیم رضوان الله تعالی علیه (تفسیر و علوم قرآن)، و مرحوم آیت ‏الله شیخ عباس قوچانی رضوان الله تعالی علیه (حکمت شرح منظومه و جلد اوّل و دوّم اسفار) گذراند.
پس از اتمام سطح در سال ۱۳۵۳ش، مراحل عالی دروس حوزوی (درس‏ خارج فقه و اصول) را از محضر اساتید بزرگی چون مرحوم آیت اللّه العظمی خویی رحمة الله علیه (قسمتی از مباحث زکات) و مرحوم شهید آیت اللّه العظمی سید محمد باقر صدر رضوان الله علیه (بخشی از مباحث علم اصول و مباحث طهارت) و همچنین در جلسات اخلاقی مرحوم حضرت امام خمینی رضوان ‏الله‏ تعالی ‏علیه (در ایام تبعیدشان به نجف) بهره مند شد.