یوسفعلی میرشکاک

یوسفعلی میرشکاک (میرشکار)، متولد سال ۱۳۳۸ در روستایی از توابع شوش دانیال؛ شاعر، نویسنده، طنزپرداز، نقاش، منتقد و نظریه‌پرداز حوزه فرهنگ، هنر و سیاست است. میرشکاک را می‌توان یکی از مؤثرترین پایه‌گذاران جریان ادبیات و شعر انقلاب اسلامی دانست؛ از کسانی که پشتوانه‌های نظریه‌پردازی‌شان، بن‌مایه‌های شعر ایشان را ساخته و در همین مسیر، نسل و جریانی را نیز پرورش داده است. فعالیت او در زمینۀ سرایش شعر به پیش از انقلاب بازمی‎‌گردد اما حضور جدیش در این حوزه مثل بسیاری از شاعران دیگر هم‌‎نسلش مربوط به پس از انقلاب است. میرشکاک همزمان با شعر و شاعری فعالیت مطبوعاتی خود را با مسئولیت در بخش شعر روزنامۀ «جمهوری اسلامی» آغاز نمود. او در همان سال‌ها و سال‌های آغازین دهه شصت، علاوه بر حضور در جبهه، به‌عنوان یک شاعر و منتقد ادبی فعالیت چشم‌گیری داشت و آثار او یکی پس از دیگری منتشر می‌شد و مورد استقبال قرار می‌‎گرفت. گفتنی‌‎ست همکاری و همراهی او با شهید سید مرتضی آوینی، نقطه عطفی در فعالیت هنری و فرهنگی وی محسوب می‌شود.

چهره‌های متنوع حضور میرشکاک در نقد ادبی، یادداشت‌ سیاسی، مقالات و مقولات فكری- فلسفی، طنز و… همه در یک منظومۀ واحد، حکایت از مرام و مسلک ویژه‌ای دارند که میرشکاک بدان وسیله وظیفه راستین یک شیعه بی‌قرار را پی می‌گیرد. مرامی که در جنون خاص وی، قلندرسیرتی، درویش‌مسلکی و صراحت لهجۀ او نمایان است. صراحت و شجاعتی که باعث کدورت و دشمنی بسیاری از روشنفکران با وی گردیده است. اما به اعتقاد بسیاری، این فعالیت‌های مختلف و متنوع میرشکاک، باعث به محاق‌رفتن شخصیت كم‌نظیر او به‌عنوان یک شاعر بزرگ معاصر گردیده است.

میرشکاک در قالب‌های گوناگون نو و کهن، غزل، مثنوی، چهارپاره و ترکیب‌بند، رباعی و دوبیتی، نیمایی و سپید طبع‌آزمایی کرده است.

«غزلیات بیدل» دیوان بزرگ‌ترین شاعر سبک هندی «عبدالقادر بیدل دهلوی» برای اولین‌بار در ایران به‌همت و تصحیح یوسفعلی میرشکاک، البته با نام مستعار “منصور منتظر” به چاپ رسید. «تصحیح و تحشیه مثنوی محیط اعظم بیدل دهلوی»، دیگر بیدل‌پژوهی میرشکاک است که در سال ۷۰ منتشر گردید. «قلندران خلیج»، «از چشم اژدها» «ماه و كتان»، «از زبان یک یاغی»، «گزیده ادبیات معاصر»، «نشان‌های آن بی‌نشان»، «ستیز با خویشتن و جهان»، «در سایۀ سیمرغ» (نگاهی تاویلی به شاهنامه فردوسی)، «غفلت و رسانه‌های فراگیر» (مجموعه مقالات)، «اجمال و تفصیل»، «توسعه و اباحه»، «دیپلمات‌نامه»، «پوریای ولی» (فیلمنامه؛ به سفارش مسعود جعفری جوزانی)، «نامه‌ای به رئیس جمهور آینده» (مکاتباتی با عطا مهاجرانی)، «زخم بی‌‎بهبود»، «فرامرزنامه»، «جای دندان پلنگ»، «گفت‎وگویی با زن مصلوب» (گزیدۀ اشعار)، «نیست‌‎انگاری و شعر معاصر» و ده‌ها مقاله در مطرح‌ترین نشریات کشور از دیگر آثار یوسفعلی میزشکاک است.

برخی از اشعار استاد میرشکاک توسط اهالی موسیقی کشورمان به آواز خوانده شده است. از جمله غزل «خیز و جامه نیلی کن روزگار ماتم شد» با نام «اسم اعظم» در آلبوم غریبانه۲ با صدای غلامعلی کویتی‌پور و آهنگسازی مجید رضازاده، غزل «زلف رها در بادت آخر داد بر بادم» با صدای مرحوم ناصر عبداللهی در آلبوم «بوی شرجی» ،تصنیف جنون با آهنگسازی سید علی مصطفوی و آواز پوریا اخواص و سرود زیبای «رقص مرگ» در سوگ شهید آوینی با آهنگسازی هادی آزرم و خوانندگی سید محمد عبدالحسینی. همچنین آلبوم «داغ سودای محمّد» اختصاص به شعر و دکلمۀ یوسفعلی میرشکاک دارد با آهنگسازی گروه شاهو.

یوسفعلی میرشکاک، در طول چهار دهه اخیر در زمینه‌های گوناگونی فعال بوده‌است؛ از سرودن شعر و نگارش نقدهای ادبی تا نوشته‌های طنز و مقالات سیاسی و مذهبی و عرفانی.